Pitchen of presenteren tijdens een sollicitatiegesprek

Presenteren of pitchen is steeds vaker een onderdeel van je sollicitatieprocedure. Spannend, maar gelukkig kun je genoeg doen om deze sollicitatiepitch of – presentatie voor te bereiden. Hieronder leggen we je uit welke stappen je kunt nemen om goed voorbereid op gesprek te komen.

Stap 1: durf te vragen

Je bent uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Fijn! Lees eerst de uitnodiging grondig door. Het kan zomaar zijn dat er onderaan de uitnodiging in kleine letters staat dat een deel van het gesprek bestaat uit het geven van een korte presentatie. Als je geluk hebt, wordt er in een paar zinnen uitgelegd wat er van je verwacht wordt. Toch kan de uitnodiging nog genoeg vragen oproepen.

Neem contact op

Om er zeker van te zijn dat je de opdracht goed hebt begrepen, en om jezelf goed voor te kunnen bereiden, kun je contact zoeken met de organisatie. Wie bel je? Dat hangt af van wie je heeft uitgenodigd voor het sollicitatiegesprek. Als je bent uitgenodigd door iemand van HR, dan kun je ervan uitgaan dat deze persoon je ook antwoord kan geven op je vragen. Ben je uitgenodigd door een senior medewerker, dan kun je beter contact opnemen met zijn of haar secretaresse.

Belangrijke vragen:

• Is de presentatie in dezelfde ruimte als het sollicitatiegesprek?
• Volgorde van de procedure. Zal het gesprek eerst plaatsvinden en daarna de presentatie?
• Is het mogelijk om een computer of een beamer te gebruiken?
• Voor hoeveel mensen ga je presenteren?

Stap 2: maak gebruik van je netwerk

Nu je alles weet rondom de praktische kant van je presentatie, is het belangrijk om je meer te verdiepen in de inhoud. Probeer meer te weten te komen over het bedrijf zelf, de bedrijfscultuur en jouw (toekomstige) vakgebied. Je kunt de volgende stappen nemen om hierover informatie in te winnen:

• Bel een vriend of vriendin. Ken je iemand die in dit bedrijf werkt? Of in een soortgelijk bedrijf? Spreek met deze persoon af, voor lunch of een kop koffie, en vraag diegene naar uitdagingen binnen het bedrijf en de afdeling waar je terecht komt.
• Naar wie zijn ze op zoek? Meestal wordt er in de vacaturetekst een omschrijving gegeven van de persoon waar het bedrijf naar op zoek is. Lees deze persoonskenmerken nog eens goed door en ga na waar jouw krachten en uitdagingen liggen.
• Zoek naar meer informatie op internet. Zoek bijvoorbeeld naar artikelen die gaan over de uitdagingen en ontwikkelingen binnen je vakgebied.

Stap 3: denk vooruit

Vaak wordt er van je verwacht dat je in ieder geval twee vragen te beantwoordt tijdens je presentatie:

1. Welke uitdagingen denk je tegen te komen in de eerste paar maanden tijdens je nieuwe functie?

2. Welke plannen hoop je uit te gaan voeren?

Deze vragen kunnen onzeker maken. Maar, geen paniek. Niemand verwacht van je dat je precies weet wat je gaat doen nog voordat je überhaupt bent begonnen met je nieuwe baan! Wat men wél van je hoopt te horen, is dat je nagedacht hebt over hoe je er in de eerste weken zelf achter gaat komen welke plannen je binnen jouw nieuwe functie hoopt uit te gaan voeren. Wie hoop je te spreken? Wat is je aanvalsplan? En wie of wat denk je daarvoor nodig te hebben?

Stap 4: plan je presentatie

Als je eenmaal weet wat je moet doen en waarover je wilt vertellen, is het tijd om de puntjes op de i te zetten. Denk bij het voorbereiden van je presentatie vooral ook aan de volgende punten:

• Het is onmogelijk om alles wat je te weten bent gekomen te vertellen in 5 minuten. Bepaal voor jezelf de drie belangrijkste punten die je mee wilt geven. Benadruk tijdens je presentatie dat dit, naast een heleboel andere onderwerpen, de drie belangrijkste punten zijn.
• Ga je gebruik maken van visuele hulpmiddelen zoals een beamer of hand-outs? Hoe gaan deze je presentatie ondersteunen?
• Hoe zorg je dat jouw presentatie zich onderscheidt van die van de andere kandidaten? Je kunt gewoon de beste presentatie geven, maar je kunt er ook voor kiezen om niet de reguliere weg te bewandelen, door bijvoorbeeld een gewaagde openingszin te formuleren die mensen aan het denken zal zetten.

Kijk voor algemene tips over het plannen van een presentatie op de pagina ‘Presentatie schrijven’.

Stap 5: tijdens de presentatie

Na alle voorbereiding komt een groot deel toch ook aan op de uitvoering van je presentatie. Zorg ervoor dat je rustig en duidelijk spreekt. Houd ook je publiek in de gaten. Hebben ze jouw punten begrepen? Wat vertelt hun lichaamstaal je? Vergeet ook niet je presentatie helder af te sluiten door de belangrijkste punten nog eens te herhalen, en geef daarna de gelegenheid om vragen te stellen.

Staan of zitten?

Het zal niet snel voorkomen dat je moet gaan staan tijdens presentaties als deze, aangezien de ruimte vaak klein is. Mocht je toch twijfelen, dan kun je op de volgende manier peilen of dit daadwerkelijk de bedoeling is: ‘Ik denk dat ik erbij ga zitten, het lijkt me in deze setting een beetje formeel om erbij te gaan staan. Tenzij jullie mij in een volle presentatiemodus willen zien?’ De anderen kunnen je dan laten weten of ze liever hebben dat je erbij gaat staan.

Let op de tijd

Is er vooraf een tijdslimiet gesteld? Ga daar niet overheen. Je kunt er niet vanuit gaan dat er een klok in de kamer hangt, dus zorg ervoor dat je een idee hebt van hoelang jouw presentatie duurt.

Deal met onverwachte zaken

Je kunt zelf nog zó goed voorbereid zijn, maar het kan altijd gebeuren dat je de ruimte binnenkomt en iets aantreft wat je totaal niet had verwacht. Er is bijvoorbeeld geen beamer aanwezig, of de laptop die je was beloofd ontbreekt. Laat je niet uit het veld slaan! Zie dit als een uitdaging waardoor je kunt laten zien dat je niet gemakkelijk van je stuk te brengen bent. Jij kunt je hoofd koel houden in onverwachte situaties. Maak bijvoorbeeld een grapje over het feit dat technologie het altijd laat afweten wanneer je het nodig hebt. Je vermogen om een probleem te benaderen met humor zal hoe dan ook worden opgemerkt.

Nog één ding…

Het allerbelangrijkste is dat jíj je op je gemak voelt. Dit kan lastig zijn in een spannende situatie. Onthoud dat het ook voor jou goed moet voelen om bij deze organisatie te gaan werken. Wees jezelf. Focus op je eigen plannen. Als dit de juiste baan voor je is, maak je de meeste kans door jezelf te zijn.